Deze week verscheen een relevant onderzoek van Kangwa et al. (2025), gebaseerd op 137 studies over het gebruik van generatieve AI (GenAI) in het hoger onderwijs wereldwijd. Een belangrijk thema dat naar voren komt: hoe zorgen we dat studenten niet afhankelijk worden van GenAI, maar het juist gebruiken om beter te leren? In deze blog focus ik op één krachtig middel: adaptieve feedback.

🚨 De risico’s van GenAI-afhankelijkheid

Wanneer studenten GenAI gebruiken zonder begeleiding of structuur, kunnen er risico’s ontstaan: 🔺 Verminderde ontwikkeling van academische vaardigheden
Kritisch denken, creativiteit en probleemoplossend vermogen kunnen afnemen als studenten alleen vertrouwen op AI-output in plaats van zelf te analyseren.

🔺 Lagere motivatie en leerprestaties
Kangwa et al. signaleren dat minder actief leren gepaard gaat met verminderde motivatie en uiteindelijk slechtere resultaten.

🔺 Passieve en oppervlakkige leerstrategieën
Zonder reflectie of verdieping blijft leren aan de oppervlakte. Letterlijke overname van AI-teksten verhindert dieper begrip.

✅ De kracht van adaptieve en gepersonaliseerde feedback

Toch ligt in datzelfde GenAI ook de oplossing. Kangwa et al. pleiten voor een actieve rol van GenAI in het leerproces, waarbij het model niet alleen antwoordt, maar ook begeleidt.

Adaptieve feedback:

• 🧠 Geeft inzicht in sterke en zwakke punten
• 🌱 Stimuleert zelfreflectie, betrokkenheid en motivatie
• 🛠️ Helpt studenten bewustere leerstrategieën inzetten, zoals plannen, monitoren en bijsturen

Kortom: feedback die zich aanpast aan de individuele student bevordert zelfregulatie én voorkomt afhankelijkheid.

🧭 Hoe stimuleer je GenAI-feedback die echt werkt?

Wil je als docent of opleiding aan de slag met adaptieve GenAI-feedback? Dan zijn dit belangrijke uitgangspunten:

👉🏽 Upload rubrics, leerdoelen en duidelijke criteria
Wanneer GenAI weet wat belangrijk is, kan het feedback geven die aansluit bij de opdracht, bijvoorbeeld over structuur, argumentatie of bronnengebruik.

👉🏽 Leer studenten ‘promptdesign’ toe te passen
Hoe specifieker de vraag aan GenAI, hoe waardevoller de feedback. Laat studenten experimenteren met prompts gericht op proces en reflectie.

👉🏽 Plan bewuste reflectiemomenten
Laat studenten feedback niet klakkeloos overnemen. Bespreek wat waardevol is, wat niet, en hoe ze vervolgprompts kunnen inzetten om te verdiepen.

🎓 Aanbevelingen voor het onderwijs

Wil je als opleiding of team verantwoord aan de slag met GenAI in de klas? Overweeg dan deze richtlijnen:

🔹 Voorkom passiviteit – Geef actieve begeleiding en stel kritische vragen.
🔹 Zorg voor procesgerichte feedback – Vraag: “Hoe ben je tot dit antwoord gekomen?”
🔹 Bied training en ondersteuning – Leg uit hoe GenAI werkt, ook technisch en ethisch.
🔹 Monitor en evalueer – Volg hoe studenten GenAI inzetten en stuur bij.
🔹 Benadruk culturele relevantie – Laat GenAI aansluiten bij de taal, context en achtergrond van studenten.
🔹 Ondersteun kritisch denken – Laat studenten AI-output beoordelen, verbeteren of aanvullen. Zo blijft de mens regisseur van het leerproces.

💡 Meer weten?
Lees het volledige artikel van Kangwa et al. (2025):
👉 https://link.springer.com/article/10.1007/s43681-025-00689-6

Wil je adaptieve AI inzetten in jouw onderwijspraktijk? Of feedbackprocessen versterken met lokale AI? Kijk dan ook eens naar mijn training feedbackgeletterdheid of de AI-workshops op Onderwijs Orakel.